Kansen bij een pandemie

Mogelijk zal de situatie waar we momenteel met de hele wereld inzitten de geschiedenisboeken ingaan als het Corona-tijdperk of iets wat daar op lijkt. Dat het de geschiedenis in zal gaan lijkt mij vrij zeker. Ook eerdere pandemieën als de Spaanse Griep (1918-1919) en de pest (vooral 1347-1352) zijn in de geschiedenisboeken terecht gekomen. Deze Covid-19 pandemie zorgt voor ongekende snelle veranderingen in ons leven en werk. Dagelijks lezen we over de verstrekkende gevolgen voor oude mensen in verzorgings- of bejaardenhuizen die al weken geen bezoek weer mogen ontvangen. De overvolle IC-afdelingen en het in een razend tempo opschalen naar meer capaciteit, dat lijkt gelukkig weer achter ons te liggen. Graag kijk ik ook naar positieve elementen die uit deze pandemie ontstaan zijn en waarvan het zonde is als we die later weer los gaan laten. Uiteraard beperk ik mij in mijn blog tot zaken die aan mijn werk gerelateerd zijn.

Tot enkele maanden geleden was er nog altijd scepsis tegenover thuiswerken. De afgelopen maanden hebben laten zien dat het prima kan en zeker op de plekken waar het voorheen wat betreft het werk al wel kon maar gewoon (nog) niet gedaan werd. Bij mijn opdrachtgever was eerder de boodschap “als het moet kan het wel maar bij voorkeur niet”. Toen het opeens moest, werd in korte tijd duidelijk hoe succesvol je als “online” organisatie kunt zijn. Door deze ontwikkelingen zal het nieuwe kantoorpand waar de organisatie binnenkort heen gaat mogelijk anders ingericht worden.

De technische voorzieningen om online meetings mogelijk te maken werden in zeer korte tijd succesvol geïmplementeerd. De normaal doorlopende bedrijfsprocessen werden, dit keer vanaf de diverse thuissituaties, nog steeds prima ondersteund. Teams die iedere dag een daily stand-up hadden, deden deze met Zoom of Teams en de KanBan werd in korte tijd gedigitaliseerd en voor iedereen beschikbaar gemaakt. Zelfs een online medewerkers bijeenkomst werd uit de grond gestampt en online konden meer dan 200 collegae presentaties bijwonen over de resultaten tijdens deze crisis. Daarbij gingen ze digitaal in break-out sessies uiteen, wat ‘in real life’ haast niet te realiseren was geweest. Überhaupt kwamen daar zelden meer dan 100 mensen op af (ik moet er speciaal voor komen en ik heb nog veel te doen) en waar laat je 50 groepen van 4 mensen of zelfs 25 groepen van 4 mensen? Online waren binnen 30 seconden 50 groepen met elkaar in gesprek en na de breakout was de plenaire zaal binnen 30 seconden weer stampvol.

Ook het onderwijs leverde overal een megaprestatie. Van lagere school tot universiteit werd de creativiteit aangesproken om met de beschikbare technische middelen in een rap tempo afstandsonderwijs aan te bieden. Het succes hiervan is zo groot dat beleidsmakers in Den Haag nu denken dat afstandsonderwijs het onderwijs van de toekomst is en dat daarmee een aantal problemen uit de wereld geholpen kunnen worden. Denk hierbij aan de studenten in het Openbaar Vervoer tijdens de spits.

Daar slaat de overheid in mijn ogen de plank wel mis. Afstandsonderwijs kan en mag nooit een vervanging worden van het reguliere contactonderwijs. Van lagere school tot universiteit is directe interactie met docent en je medeleerlingen of -studenten van cruciaal belang. Wat we wel kunnen meenemen uit deze crisis zijn de mogelijkheden om het onderwijs over de linie te verbeteren en te veranderen. Iedereen, van basisschool  leerkracht tot universitair docent en van ouder van een 3e-klasser tot een 5e-jaars student, heeft kunnen ervaren hoe het kan werken. Lessen zijn massaal gedigitaliseerd, toetsen zijn massaal digitaal afgenomen. Werkgroepen en overleggen tussen studenten onderling en studenten/leerlingen met hun docent werden online gepland en uitgevoerd.

Deze mogelijkheden kunnen we nu toevoegen aan het regulier onderwijs, net als we digitaal en op afstand werken definitief kunnen toevoegen aan onze werkmogelijkheden. Kantoren kunnen kleiner, reistijden gereduceerd, mensen kunnen meer balans aanbrengen tussen werk, studie en privé. Het mes snijdt aan meerdere kanten.

Tot slot, de allergrootste prestatie leverde de zorg, ook één van onze speermarkten. Online werken is daar een heel stuk lastiger en zeker bij de zorg aan het bed (bijna) onmogelijk. Een aantal collegae mocht van nabij mee maken hoe ontzettend hard daar is gewerkt. Ook daar biedt techniek weer nieuwe kansen. Laten we het daar een andere keer over hebben, voor nu maak ik voor hen gewoon een diepe buiging.

Aad Brinkman

Aad Brinkman

Na eerder zijn sporen ruimschoots verdiend te hebben in het boeiende vakgebied van Service Management, is Aad de afgelopen jaren geleidelijk doorgegroeid naar een graag geziene adviseur en interim professional als het gaat om het aanpakken van bredere procesvraagstukken op het snijvlak van Business en IT. Hij heeft zich mede daardoor de afgelopen jaren meer en meer gericht op het domein van informatievoorziening, informatieanalyse en informatiemanagement, met een intrinsieke voorkeur voor het domein Onderwijs.