Hoe coach je gedrag als Scrum Master?

Binnen Scrum is de Product Owner – simpel gezegd – verantwoordelijk voor de inhoud en de Scrum Master is verantwoordelijk voor het gedrag van het team en de omgeving.

Maar hoe “manage” je als Scrum Master nu gedrag zonder autoritair te worden? Dit gaat immers ten koste van de teamspirit. In deze blog geef ik vijf handvatten die jij zelf eenvoudig kunt inzetten.

Practice what you preach

Geloof hebben in wat je brengt is essentieel als Scrum Master. Jij bent immers verantwoordelijk voor het brengen en ontwikkelen van het Agile gedachtegoed binnen de organisatie. Zonder het geloof in de waarden en principes van Scrum, hoef je niet eens aan de taak van Scrum Master te beginnen.

Maar weet ook dat jij niet heiliger bent dan de paus. Jij bent een mens en dus maak je fouten. Wanneer je bijvoorbeeld op jouw gedrag aangesproken wordt, is het van essentieel belang dat jij hier open, positief en eerlijk op reageert. Dit is hét moment waarop jij aan kunt tonen hoe je met feedback omgaat en hoe je van feedback een positieve, leerzame ervaring maakt.

Laat je kwetsbaarheid zien

Aangesproken worden op je gedrag is een van de moeilijkste dingen om mee om te gaan. Open en positief reageren in een dergelijke situatie vraagt om kracht en lef van de persoon die op zijn of haar gedrag wordt aangesproken. Wanneer je met iemand gedrag bespreekt, kom je vaak al snel bij gevoel en drijfveren terecht. En wie ben jij dan eigenlijk als Scrum Master om zoiets persoonlijks bespreekbaar te maken?

Het kan helpen om als Scrum Master de éérste stap te zetten. Het geven van een persoonlijk voorbeeld waarin je jezelf blootgeeft en aangeeft allesbehalve perfect te zijn, biedt herkenning en geeft vertrouwen. Hiermee maak je het eenvoudiger voor de ander om jou datzelfde vertrouwen te geven.

Balanceer tussen ingrijpen en niets doen

“Wanneer je op alle slakken zout legt, wordt het een snotterig en smerig gebeuren”. Dat zou mijn moeder zeggen. En laten we eerlijk zijn, dat wil niemand.

Het Scrum Team is zelfsturend en zelflerend. Scrum voorziet in het retrospectief, waarin dit zelflerende aspect centraal staat. Maar enkel in het retrospectief over gedrag praten is vaak – zeker bij beginnende Scrum Teams – niet voldoende. De Scrum Master kan dan geneigd zijn om ook aan “on the job” coaching te doen. Een effectieve methode als je het mij vraagt, maar het gevaar ligt op de loer dat je je gaat gedragen als leidinggevende. Hoe vind je balans?

Ik heb in de praktijk twee simpele regels opgesteld. Tussen elk “voorval” dat ik bespreek, moet bij voorkeur één werkdag zitten. En voordat ik ingrijp om gedrag bespreekbaar te maken, laat ik het moment eerst voorbij gaan. Met dit laatste geef ik het team de kans om zelf het gedrag bespreekbaar te maken en de ontstane situatie op te lossen. Het is immers een zelfsturend team!

Vul niets in voor een ander

Blijf bij feiten die je daadwerkelijk kunt observeren en beschrijven. Doe geen aannames en blijf weg van het beschrijven van het gevoel van een ander. Benoemen wat het specifieke gedrag van een ander met jouw gevoel doet, dat mag natuurlijk wel.

Eerder heb ik aangegeven dat het geven van een persoonlijk voorbeeld een ander kan helpen jou te vertrouwen en zichzelf ook meer open te stellen. Belangrijk is dat je met het geven van dit voorbeeld niet per ongeluk een aanname doet over het gevoel dat een ander heeft. Projectie ligt op de loer. Zorg dus dat je goed luistert en veel open vragen stelt, maar ook dat je tijdig samenvat om te checken of je de ander goed begrepen hebt.

Maak échte verbinding

Het zijn van een Scrum Master is niet alleen een kans om een project tot een goed einde te brengen en Agile verder tot leven te wekken. Een sterke Scrum Master zoekt vooral optimale verbinding. Samen met je team wil je tot grote hoogte komen, zodat de kracht en creativiteit die in ieder teamlid besloten ligt, tot wasdom komt in het project. Dit kan alleen wanneer je als Scrum Master de energie die in het team aanwezig is echt serieus neemt.

Daarvoor moet je continu aanwezig zijn in het moment. Hebben de mensen er zin in? Zijn we blij met de resultaten? Of blokkeert de energie? Dan valt hier iets te bespreken of te spiegelen. Laat dit niet op z’n beloop, maar zorg dat je als Scrum Master in oprecht contact staat met je team. Resultaat volgt dan vanzelf.

Hoe sta jij hierin?

Mijn ideeën komen voort uit persoonlijke belevenissen. Het mag duidelijk zijn dat er geen wetmatigheid bestaat over hoe je op de meest effectieve manier in de rol van Scrum Master gedrag “managed”. Hopelijk heb je wel nieuwe inzichten opgedaan over hoe je hier stappen in kunt maken. Mocht je eens willen sparren, voel je dan vrij om mij te contacteren. Ik praat hier graag met je over verder.

Foto van Gertjan Fiers

Gertjan Fiers

Gertjan is een ervaren manager, adviseur en veranderaar op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Hij is visie gedreven en altijd opzoek naar de toegevoegde waarde van een proces, product of dienst. Ondersteund de digitale transformatie en stimuleert verandering om te komen tot vernieuwing en continue verbetering. Hij kan mensen en processen op natuurlijke wijze verbinden met de nieuwste technologie om effectief en efficiënt het gewenste resultaat te bereiken. Weet problemen op analytische wijze snel terug te brengen tot de kern en stuurt behendig op inhoud en proces naar de oplossing en resultaat.

Download onze whitepaper - Visie Agile voor serviceorganisaties